Selectie van bedrijven

Kans op een inspectie

De Nederlandse Arbeidsinspectie pakt misstanden aan en treedt op tegen bedrijven en instellingen die stelselmatig de regels overtreden. Bedrijven waarvan verwacht mag worden dat ze de wetgeving beter naleven dan hun collega’s in een andere sector, maken minder kans op een inspectie. Dat geldt ook voor de bedrijven met het zogenoemde OHSAS-18001-certificaat (Occupational Health and Safety Advisory Services). Deze bedrijven zijn namelijk door een certificerende instelling doorgelicht op de naleving van regels over veilige en gezonde werkomstandigheden. De Nederlandse Arbeidsinspectie gaat ervan uit dat de kans dat deze bedrijven wet- en regelgeving op het gebied van veilig en gezond werken overtreden, relatief kleiner is.

Dat ligt anders voor bedrijven die bijvoorbeeld asbest verwijderen en bedrijven die werken met veel gevaarlijke stoffen. Die laatste bedrijven vallen meestal onder het Besluit risico’s zware ongevallen (Brzo 2015). De Inspectie komt geregeld langs bij deze bedrijven die met zeer grote hoeveelheden gevaarlijke stoffen en met zeer gevaarlijke stoffen werken.

Selectiecriteria

De Nederlandse Arbeidsinspectie controleert bedrijven op basis van:

• risicoanalyse
• projecten, eerdere overtredingen, klachten en signalen, en arbeidsongevallen
• bedrijven die vallen onder het Brzo en zogenaamde ARIE-bedrijven

Hieronder vindt u uitgebreidere uitleg van deze selectiecriteria.

Selectie op basis van risicoanalyse

De Nederlandse Arbeidsinspectie focust op de belangrijkste gevaren die veilig, gezond en eerlijk werk in de weg staan. Daarvoor voert de Inspectie brede risicoanalyses uit. De Inspectie inventariseert en selecteert de belangrijkste maatschappelijke risico’s. Het gaat dan om risico’s die samenhangen met:

• de veiligheid en gezondheid van werknemers.
• eerlijk werk (illegale tewerkstelling, onderbetaling, uitbuiting).
• een goed functionerend stelsel van werk en inkomen.

Uit de risicoanalyses volgen bepaalde sectoren en thema’s die met name prioriteit hebben. Denk aan sectoren als bouw, schoonmaak en land- en tuinbouw. In de bouw is bijvoorbeeld sprake van risico op illegaal werken met kankerverwekkende stoffen. Voorbeelden van thema’s zijn: asbest, malafide uitzendbureaus en schijnconstructies.

Door risicoanalyses uit te voeren en selecties op bedrijfsniveau te maken, kan de Inspectie zich richten op bedrijven waar het risico op overtredingen het grootst is, waar sprake is van misstanden en waar notoire overtreders te vinden zijn.

Selectie op basis van projecten, een eerdere overtreding, klachten en signalen, en arbeidsongevallen

Op basis van de volgende gevallen selecteert de Nederlandse Arbeidsinspectie bedrijven voor inspectie:

• Selectie o.b.v. projecten
• Selectie o.b.v. eerdere overtreding
• Selectie o.b.v. klachten en signalen
• Selectie o.b.v. melding van een ongeval

Selectie op basis van Brzo

Bij bedrijven die vallen onder het Besluit risico’s zware ongevallen (Brzo), is in het besluit de verplichting opgenomen jaarlijks te inspecteren. Dit aangezien de aard van de werkzaamheden een groter risico met zich meebrengt omdat deze bedrijven grote hoeveelheden gevaarlijke stoffen opslaan of bewerken. Hiervoor wordt dan ook jaarlijks een inspectieplan opgesteld. Op basis van de risico’s van deze bedrijven wordt een inschatting gemaakt hoe vaak per jaar en hoeveel dagen deze bedrijven geïnspecteerd worden. Vooraf wordt in een bestuurlijk inspectieprogramma voor gemiddeld vijf jaar vastgelegd hoe deze inschatting en de inspecties worden uitgevoerd. Deze inspectiefrequentie is vastgelegd in een zogenaamd toezichtmodel. Bij sommige bedrijven wordt door het uitvoeren van deze toets vastgesteld dat zij niet elk jaar geïnspecteerd hoeven worden.

ARIE-bedrijven

Naast de bedrijven die vallen onder het Brzo, zijn er ook nog de zogenaamde ARIE-bedrijven. ARIE staat voor Aanvullende Risico Inventarisatie en Evaluatie. Elk bedrijf dient een risicoinventarisatie en -evaluatie op te stellen voor de gevaren en risico’s binnen dat bedrijf. De ARIE-bedrijven hebben hiernaast nog een extra verplichting, omdat ook zij werken met grote hoeveelheden gevaarlijke stoffen. Echter, aangezien deze hoeveelheden minder zijn dan die in het Brzo zijn vastgelegd, vallen deze bedrijven net niet onder de Brzo-regels. De wijze van inspecteren is vrijwel hetzelfde als bij het Brzo 2015, maar vindt op deze regelgeving alleen plaats door de Nederlandse Arbeidsinspectie.