In de Arbeidstijdenwet en het Arbeidstijdenbesluit staat hoe lang werknemers in een bepaalde periode mogen werken en wanneer ze recht hebben op pauze of rusttijd.
Arbeidstijdenwet
In de Arbeidstijdenwet staan onder meer regels over werken op zondag, nachtarbeid, oproepdiensten en aanwezigheidsdiensten. De regels uit de Arbeidstijdenwet gelden voor iedereen vanaf 18 jaar die voor een werkgever werkt, dus ook voor stagiairs, uitzendkrachten en gedetacheerden.
Arbeidstijdenbesluit: uitzonderingen en aanvullingen
In het Arbeidstijdenbesluit (Atb) staan uitzonderingen en aanvullingen op de Arbeidstijdenwet. Er zijn uitzonderingen en aanvullingen op de werktijden voor:
- Bepaalde sectoren en voor categorieën werknemers of beroepen, zoals de zorg, de vervoerssector, de mijnbouw en enkele andere sectoren.
- Bepaalde situaties zoals bij plotselinge, gevaarlijke situaties, waarbij naleving van de wettelijke regels adequaat handelen zou verhinderen.
- 2 kwetsbare groepen: jongeren tot 18 jaar en zwangere en pas-bevallen vrouwen.
Wet aanpassing arbeidsduur
De Wet aanpassing arbeidsduur (Waa) geeft werknemers het recht om meer of minder te gaan werken, zodat ze werk en zorg beter kunnen combineren.
Toezicht en handhaving
Werknemers moeten er zelf op letten dat de regels rond werk- en rusttijden worden nageleefd. Zij kunnen hun werkgever aanspreken als dit niet gebeurt. Werknemers kunnen ook hun ondernemingsraad informeren als zij vermoeden dat de werkgever de regels niet naleeft.
De Nederlandse Arbeidsinspectie -en voor de vervoerssectoren de Inspectie Leefomgeving en Transport- voeren regelmatig op eigen initiatief controles uit of de regels voor werktijden worden nageleefd. Als u vermoedt dat de normen overschreden worden en u kunt geen oplossing met uw werkgever bereiken, dan kunt u dit (anoniem) bij de betreffende inspectie melden.