Als opdrachtgever kun je de bouwplaats zien als een unieke tijdelijke fabriek. In een relatief korte tijd moet deze gaan draaien om het eindproduct - een gebouw, een brug, een weg, een renovatie, een uitbreiding en dergelijke - te kunnen maken. Dat kan gevaarlijke situaties opleveren. Denk bijvoorbeeld aan: omgevingsrisico’s rond de bouwplaats, bouwers die elkaar in de weg lopen, verontreinigde grond, bijzondere risico’s als bedelving, vastraken, vallen, risico’s die ontstaan door het ontwerp van het gebouw, een te strakke planning waardoor gevaarlijke werksituaties ontstaan.
Veilig bouwen
Veilig bouwen begint al voordat de eerste paal de grond in gaat. Het loont om al in de voorbereiding, bij ontwerp en materiaalkeuze, rekening te houden met de consequenties voor veiligheid en gezondheid in de bouwfase. Lees meer over de verantwoordelijkheden in de laatste bouwprocesbepalingen. Hierin staan wettelijke verplichtingen voor opdrachtgevers, uitvoerende partijen, werkgevers en zelfstandigen op de bouwplaats.
Om die risico’s voor te zijn of zoveel mogelijk te beperken moet je als opdrachtgever voor alle werkgevers en zelfstandigen op de bouwplaats een risico-inventarisatie en evaluatie voor bouwplaats specifieke risico’s maken. Dit noemen we een Veiligheids- & Gezondheidsplan (V&G plan). Hierin staan niet alleen een inschatting van de risico’s maar ook de maatregelen (keuzes!) om de risico’s te voorkomen of de gevolgen ervan te beperken.
Risico’s pak je volgens de Arbowet altijd zo vroeg mogelijk bij de bron aan. Een opdrachtgever moet dit al in de ontwerpfase organiseren.
In de bouw behoort veilig bouwen en gezond werken een onlosmakelijk onderdeel te zijn van het bouwproces. Veiligheid is van invloed op de voortgang van het werk en het behalen van de planning. Ongelukken en ongevallen kunnen langdurig persoonlijk leed veroorzaken. De Arbeidsinspectie ziet in de bouw dan ook intensief toe op naleving van de Arbowet.
In de ontwerpfase dient de opdrachtgever een coördinator voor de ontwerpfase aan te stellen. De verschillende (onder-)aannemers die vaak bij uitvoering betrokken zijn, zijn ook gebonden aan het veiligheidsbeleid op het werk. Om dat goed te organiseren is de uitvoerende partij verplicht ervoor te zorgen dat een coördinator voor de uitvoeringsfase wordt aangesteld. Opdrachtgever en uitvoerende partij maken hier samen afspraken over en leggen deze vast in een schriftelijke overeenkomst.
Vast onderdeel van de start van het werk is een voorlichtingsbijeenkomst. In deze bijeenkomst moet worden gesproken over mogelijke risico’s, de veiligheid voor alle medewerkers en het veiligheidsbeleid dat van toepassing is. De voorlichting moet ook toegankelijk en begrijpelijk zijn voor collega’s uit het buitenland.
Veiligheid behoort een vast agendapunt te zijn van het werkoverleg. Dat houdt iedereen scherp op veilig bouwen en het voorkomen van onveilig gedrag en risicovolle situaties. Dat is geen probleem als iedereen doordrongen is en blijft van het belang van veilig bouwen. Die ervaringen kunnen aanleiding zijn om aanvullende maatregelen te treffen, een actie op te nemen in de RI&E of de voorschriften aan te scherpen.
