Chroom-6 is een gevaarlijke stof die na blootstelling op termijn kan leiden tot ernstige gezondheidsschade zoals kanker of een nadelig effect op de voortplanting. Daarnaast heeft chroom-6 eigenschappen die, op de meer kortere termijn, ernstige longziekten kunnen veroorzaken, zoals astma.
Maatregelen om blootstelling aan chroom-6 te voorkomen
Medewerkers kunnen worden blootgesteld aan chroom-6 wanneer zij werkzaamheden uitvoeren waarbij deze stof kan vrijkomen (bijvoorbeeld bepaalde lasprocessen) en bij werkzaamheden aan chroomhoudende metalen of chroomhoudende coatings. Blootstelling kan zowel via inademing als via de huid optreden. Vanwege de giftige en kankerverwekkende eigenschappen van chroom-6 is het zeer belangrijk dat maatregelen worden getroffen die ervoor zorgen dat de medewerkers geen gezondheidsschade ondervinden van dit werk.
Wat moet u doen?
- Net als bij andere gevaarlijke stoffen bent u voor chroom-6 verplicht de risico’s voor uw medewerkers in kaart te brengen en beheersmaatregelen te nemen om die risico's te voorkomen of te minimaliseren. Daarnaast dient u de medewerkers voorlichting en Instructies te geven, en toezicht te houden op het opvolgen van de intern gemaakte afspraken.
- U kunt hiervoor als hulp de 4 stappen van de Zelfinspectie Gevaarlijke Stoffen doorlopen die volgen uit het wettelijke kader voor het gezond en veilig werken.
- Ook als u opdrachtgever bent en werkzaamheden uitbesteedt, heeft u hierin een verantwoordelijkheid. U moet dan zeker stellen dat de aannemer van de werkzaamheden het werk gezond en veilig kan uitvoeren (verantwoord opdrachtgeverschap). Meer informatie hierover vindt u op de pagina Verantwoord opdrachtgeverschap.
- Wanneer u ervoor kiest om als onderdeel van de risico inschatting te onderzoeken of het te bewerken materiaal chroomhoudend is, kijk dan hieronder waar u op moet letten bij het nagaan of er chroom-6 voorkomt in materialen.
- Beheersmaatregelen neemt u volgens de arbeidshygiënische strategie. Voor CMR-stoffen gaat u eerst na of de betreffende stof vervangen kan worden door een stof die minder risico geeft. Wanneer vervangen niet mogelijk is, past u alle technisch uitvoerbare beheersmaatregelen toe. 'Technisch uitvoerbaar' wil zeggen dat de voorziening, installatie of machine operationeel beschikbaar is en in de betreffende situatie toepasbaar.
Beheersregime
Wanneer u te maken heeft met bepaalde situaties van bewerken of verwijderen van verven/coatings die zijn gebruikt voor de conservering van metalen, betonnen en houten bouwmaterialen van bijvoorbeeld bruggen, stations, gebouwen, dan kunt u voor het bepalen van de benodigde beheersmaatregelen gebruikmaken van het Beheersregime chroom-6 en andere gevaarlijke stoffen (Arboportaal).
Deze handreiking is ontwikkeld door ProRail, Rijkswaterstaat en het Rijksvastgoedbedrijf, samen met expertise uit de markt. Het beheersregime beschrijft maatregelen om de blootstelling aan inhaleerbaar stof met daarin mogelijke chroom-6, lood of andere gevaarlijke stoffen te voorkomen. De Nederlandse Arbeidsinspectie beschouwt dit beheersregime als een goede praktijk.
Het beheersregime is opgesteld met tijdelijke situaties en bouwlocaties in gedachten. In andere, permanente of structurele situaties is het volgen van het beheersregime niet per definitie voldoende. Op een vaste locatie is vaak meer mogelijk of zijn andere maatregelen meer passend (bijvoorbeeld automatisering, robotisering, gesloten processen enzovoorts). Raadpleeg in dat geval zo nodig een deskundige.
Op chroom controleren voor bewerking
U kunt nagaan of er chroom zit in het materiaal dat u gaat bewerken door:
- Uit te zoeken met welk materiaal het oppervlak is behandeld en daar informatie over op te vragen bij de leverancier of vorige behandelaar, of door de oude veiligheidsinformatiebladen te raadplegen.
- Monsters van het oppervlak te laten nemen door een deskundige en te laten analyseren door een erkend laboratorium.
- Zelf met behulp van een erkende methode te bepalen of het oppervlak chroom bevat. Er moet sprake zijn van representatieve monstername, geschikte conservering en conditionering, geschikte analyse en kwaliteitsborging. Er zijn enkele sneltests op de markt ('wattenstaafjestest'), deze zijn onvoldoende betrouwbaar om als enige test te gebruiken. Hetzelfde geldt voor de XRF-handheld. Bij dergelijke testen komen te vaak vals-positief en –negatieve resultaten voor. In combinatie met een verfmonster en laboratoriumtest kunnen deze methoden wel nuttig zijn. Een werkgever kan op basis van een positieve uitslag (= chroomhoudend) van een sneltest of XRF-meting wel besluiten om alle technisch uitvoerbare beheersmaatregelen te nemen. Een negatieve uitslag is echter niet genoeg om te besluiten om géén maatregelen te nemen.