Er bestaan stoffen die kanker kunnen veroorzaken (carcinogeen). Daarnaast zijn er stoffen die onze genen kunnen beschadigen (mutagene stoffen) en stoffen die schadelijk zijn voor de voortplanting of het nageslacht (reproductietoxisch). Deze stoffen worden ook wel afgekort als CMR-stoffen.
Als werknemers worden blootgesteld aan kankerverwekkende, mutagene of reproductietoxische stoffen in de producten waarmee zij werken, kan dit ernstige gevolgen hebben voor hun gezondheid. Werkgevers zijn verplicht hun medewerkers tegen blootstelling aan deze stoffen te beschermen.
Om welke stoffen gaat het?
Blootstelling aan kankerverwekkende, mutagene of reprotoxische stoffen komt op veel verschillende manieren voor. Bijvoorbeeld in de industrie, de bouwnijverheid, in ziekenhuizen en laboratoria. Maar ook in allerlei andere sectoren en branches kan er sprake zijn van blootstelling doordat werknemers producten gebruiken waarin deze stoffen verwerkt zijn. Denk aan verf en lijm, of de uitstoot van diesel.
Hoe herkent u CMR-stoffen?
Het ministerie van SZW heeft een lijst van kankerverwekkende, mutagene en voortplantingsgiftige stoffen en processen opgesteld.
Verder staat op de verpakking van producten of het gaat om gevaarlijke stoffen. Deze worden aangegeven met zogenoemde H-zinnen: H-zinnen (gevaarsaanduiding, Hazard Statement) geven informatie over de gevaarsaspecten van een stof. Kankerverwekkende stoffen zijn aangegeven met H-zin H350, mutagene stoffen met H340 en voortplantinggiftige stoffen met H360.
De H-zinnen H351, H341, H361 zijn producten die verdacht kankerverwekkend, mutageen of voortplantingstoxisch zijn.
Meer informatie over gevaarlijke stoffen vindt u ook in de Stoffencheck-app van de Nederlandse Arbeidsinspectie. U kunt de app downloaden op uw smartphone of tablet.
Bescherm uw werknemers
Produceert of gebruikt u (producten met) kankerverwekkende stoffen in uw bedrijf? Dan lopen uw werknemers risico op gezondheidsklachten door blootstelling. U bent als werkgever verplicht uw werknemers te beschermen.
Werk alleen met CMR-stoffen, als er echt geen alternatief is. Voor carcinogeen mutagene stoffen is dit wettelijk verplicht en voor reproductietoxische stoffen is dat ten zeerste aan te raden. Werkt u toch met CMR-stoffen, dan moet u zorgen voor optimale bescherming. Bijvoorbeeld door uw werknemers van de bron te scheiden, de werkruimte goed te ventileren en uw werknemers met persoonlijke beschermingsmiddelen te laten werken. U bent verplicht om te blijven zoeken naar betere maatregelen en naar alternatieven.
Jongeren onder de 18 jaar mogen helemaal niet worden blootgesteld aan kankerverwekkende stoffen.
Hoe controleert u of in uw bedrijf veilig gewerkt wordt?
Het is belangrijk om te weten of uw werknemers veilig en gezond kunnen werken. In de Risico-inventarisatie en -evaluatie (RI&E) moet u de blootstelling aan kankerverwekkende, mutagene en voortplantingsgiftige stoffen beoordelen. Ook gelden er specifieke eisen voor de verwerking van CMR-stoffen. Kijk voor meer informatie op Arboportaal.
Wat verwacht de Nederlandse Arbeidsinspectie van u?
De Nederlandse Arbeidsinspectie schrijft voor aan welke gezondheids- en veiligheidseisen uw bedrijf moet voldoen. U bent zelf verantwoordelijk voor de invulling van de regelgeving. De Nederlandse Arbeidsinspectie verwacht dat werkgevers zelf met slimme oplossingen komen om hun werknemers te beschermen. Branche-, werknemers- en werkgeversorganisaties kunnen bedrijven hierbij ondersteunen. Bijvoorbeeld door handleidingen te ontwikkelen die bruikbaar zijn voor een groot deel van de bedrijven in de sector. Ook werken veel branches samen met de Inspectie aan initiatieven voor veilig en gezond werken.
Strenge controle door de Nederlandse Arbeidsinspectie
De Inspectie inspecteert intensief en effectief op blootstelling aan kankerverwekkende, mutagene en reprotoxische stoffen. Bij overtredingen zet de Nederlandse Arbeidsinspectie handhavingsinstrumenten in, bijvoorbeeld boetes en stilleggen van de werkzaamheden.
U kunt zelf inspecteren of u uw medewerkers goed beschermd met de Zelfinspectie Gevaarlijke stoffen.