Handhavingsbeleid Wet arbeid vreemdelingen

Korte uitleg handhavingsbeleid Wav

1. Wat staat waar?

   1. In de Wet arbeid vreemdelingen (Wav) zijn de regels opgenomen die van toepassing zijn bij het laten verrichten van arbeid door een vreemdeling. Vreemdelingen zijn arbeidskrachten met een andere nationaliteit dan de Nederlandse nationaliteit, de nationaliteit van 1 van de landen uit de Europese Economische Ruimte (EER) of Zwitserland.

   2. Beleidsregel boeteoplegging Wav

      In de Beleidsregel boeteoplegging Wav  staan alle regels voor het opleggen- en de hoogte van boetes. Lees hier meer over de boetebedragen bij het overtreden van de Wav.

   3. Regeling melding Wav

      In de Regeling melding Wav is alle informatie opgenomen over de verplichting voor werkgevers om te melden dat een vreemdeling in Nederland arbeid gaat verrichten. De werkgever doet deze melding bij het Uitvoeringsinstituut Werknemersverzekeringen (UWV).

   4. Besluit uitvoering Wav

      In het Besluit uitvoering Wav staat een opsomming van de situaties waarin een tewerkstellingsvergunning (TWV) en/of een gecombineerde vergunning voor verblijf en arbeid (GVVA) niet vereist is.

   5. Regeling uitvoering Wav

      In de Regeling uitvoering Wav staan alle regels over het verlenen, verlengen of intrekken van een werkvergunning.

2. Wat doet de Nederlandse Arbeidsinspectie?

   1. De Arbeidsinspectie controleert de naleving van alle wetten op het terrein van arbeidsmarktfraude, waaronder ook de Wav. Indien een overtreding wordt geconstateerd, kan de Arbeidsinspectie daarop handhaven door een boete of sanctie op te leggen.

   2. Gronden

      De Arbeidsinspectie kan verschillende gronden hebben voor het uitvoeren van een inspectie, bijvoorbeeld wegens een melding van derden, maar ook op eigen initiatief op basis van risicoanalyses. Een herinspectie naar aanleiding van een eerder geconstateerde onregelmatigheid kan ook een reden zijn om onderzoek te doen bij een werkgever.

3. Handhavingsbeleid: Wat doet de Nederlandse Arbeidsinspectie bij een overtreding?

   1. De Arbeidsinspectie kan bij een overtreding verschillende handhavingsinstrumenten inzetten. Afhankelijk van de soort overtreding, de ernst van de overtreding en of het een 1e overtreding is of een herhaling, wordt bepaald hoe wordt gehandhaafd. Hieronder worden diverse overtredingen uiteengezet, met daarbij een beschrijving van de handhaving die daarop volgt.

   2. Illegale tewerkstelling

      Als wordt geconstateerd dat een werkgever vreemdelingen zonder een geldige werkvergunning arbeid laat verrichten, krijgt de werkgever een boete voor elke illegaal tewerkgestelde arbeidskracht opgelegd. Onder bepaalde omstandigheden kan het boetenormbedrag worden gematigd of verhoogd. Lees hier meer over de hoogte van boetebedragen bij het overtreden van de Wav.

   3. Schending vaststellingsplicht

      Werkgevers zijn verplicht om de identiteit van elke arbeidskracht vast te stellen en een kopie van het identiteitsbewijs op te nemen in de administratie. Tijdens een inspectie is de inspecteur van de Nederlandse Arbeidsinspectie bevoegd om ter plekke om een geldig identiteitsbewijs te vragen. Indien de werkgever geen geldig identiteitsbewijs van de arbeidskracht kan tonen en er is geen andere manier om de identiteit van deze arbeidskracht vast te stellen, dan krijgt de werkgever de verplichting opgelegd om de identiteit van de arbeidskracht binnen 48 uur alsnog vast te stellen. Indien de werkgever die verplichting niet na kan komen, dan krijgt de werkgever een boete opgelegd.

   4. Schending bewaarplicht inlenende/uitlenende werkgever

      Soms komt het voor dat een werkgever arbeidskrachten uitleent aan een andere werkgever. Er gelden dan aanvullende verplichtingen wanneer er sprake is van arbeid uitgevoerd door vreemdelingen: arbeidskrachten die niet de Nederlandse nationaliteit, de nationaliteit van een EER lidstaat of de Zwitserse nationaliteit bezitten.

      Dit is bijvoorbeeld het geval bij uitzendbureaus. In dit geval is de uitlenende werkgever verplicht een afschrift van het identiteitsbewijs van de uitgeleende vreemdeling te sturen naar de inlener. De inlener is vervolgens verplicht de identiteit van de vreemdeling aan de hand hiervan vast te stellen, het afschrift in zijn administratie op te nemen en verplicht om het afschrift van dit identiteitsbewijs 5 jaar te bewaren in zijn administratie. Indien niet aan deze verplichting wordt voldaan zal de Arbeidsinspectie een boete opleggen.

   5. Schending meldplicht

      Vreemdelingen mogen in de regel niet zonder een geldige werkvergunning arbeid verrichten in Nederland. Daar zijn bepaalde uitzonderingen op, waarbij een werkvergunning niet vereist is. Deze situaties staan beschreven in het Besluit uitvoering Wav 2022.

      Daarnaast zijn er situaties waarbij geen werkvergunning nodig is, maar de werkgever wel een meldplicht heeft bij het Uitvoeringsinstituut Werknemersverzekeringen (UWV). Deze meldplicht geldt voor de hieronder genoemde situaties:

      • Studenten aan de Academie van Bouwkunst te Amsterdam.
      • Vreemdelingen die binnen de onderneming worden overgeplaatst en vreemdelingen in bezit van een verblijfsvergunning in de zin van ICT Richtlijn (2014/66/EU).
      • Vreemdelingen die werkzaamheden verrichten in het kader van het Internationaal Handelsverkeer.
      • Vreemdelingen die verblijven op grond van de Richtlijn tijdelijke bescherming (2001/55/EG).

      Uiterlijk 2 werkdagen voor aanvang van de werkzaamheden dient de werkgever een melding bij het UWV te doen. Indien uit onderzoek blijkt dat niet, niet tijdig en/of niet volledig aan de meldplicht is voldaan, zal een boete worden opgelegd aan de werkgever.

   6. Situaties die leiden tot een waarschuwing

      Een waarschuwing wordt alleen gegeven in uitzonderlijke situaties waarin is voldaan aan bepaalde voorwaarden. Deze voorwaarden zijn als volgt: Er moet sprake zijn van een 1e overtreding van artikel 2 van de Wav door de werkgever, binnen een periode van 5 jaar. Daarnaast mag dit slechts de enige overtreding zijn en mag  de overtreding betrekking hebben op maximaal 1 vreemdeling. Tot slot mag er ook geen sprake zijn van boete verhogende omstandigheden zoals genoemd in artikel 2 van de Beleidsregel boeteoplegging Wet arbeid vreemdelingen 2020.

      Is aan bovenstaande voorwaarden voldaan? Dan wordt in de volgende 4 situaties een waarschuwing gegeven, in plaats van het opleggen van een boete:

      • De werkgever kan aantonen dat een werkvergunning uiterlijk 2 dagen na aanvang van de arbeid is ontvangen en ingegaan.
      • Indien er sprake is van arbeid verricht door een student en er is sprake van een eenmalige overschrijding van de toegestane arbeidsduur van maximaal 16 uur bij een aaneengesloten periode van 4 weken en de overschrijding bedraagt maximaal 8 uur.
      • De werkgever heeft zelf de illegale tewerkstelling voortijdig binnen 1 maand na aanvang van de werkzaamheden aantoonbaar beëindigt en binnen diezelfde termijn een melding hiervan heeft gedaan bij de Arbeidsinspectie. Deze uitzondering is alleen van toepassing als de werkgever voorafgaand aan een eventuele controle door de Arbeidsinspectie of politie een melding maakt.
      • Een vreemdeling die eenmalig, onbetaald en voor een korte periode arbeid heeft verricht een aantoonbaar familieverband heeft met de werkgever.

   7. Stillegging van werkzaamheden bij herhaalde overtredingen

      In sommige gevallen kan de Arbeidsinspectie een waarschuwing preventieve stillegging (WPS) opleggen. Daarop zal de Arbeidsinspectie niet zo maar overgaan. Er zijn 2 situaties waarbij de Inspectie een WPS zou kunnen toepassen. Deze situaties zijn:

      • Ernstige overtredingen
        Indien sprake is van een ernstige overtreding zal de Arbeidsinspectie bij de 1e overtreding, naast het opstellen van en boeterapport, al een WPS opleggen. Dit wordt gedaan om de Arbeidsinspectie de bevoegdheid te geven, bij een 2e zelfde of soortgelijke overtreding binnen 10 jaar, over te gaan tot een bevel preventieve stillegging.
        
        Als ernstige overtreding in de zin van Wav wordt aangemerkt, het aantreffen van 20 of meer illegaal tewerkgestelde vreemdelingen.
      • Overige overtreding
        Indien er sprake is van overige – dus niet de eerder genoemde ernstige overtredingen – stelt de Arbeidsinspectie voor de 1e overtreding een boeterapport op. Als dezelfde of een soortgelijke overtreding binnen 5 jaar nogmaals wordt geconstateerd, stelt de Arbeidsinspectie weer een boeterapport op en krijgt de werkgever een WPS opgelegd. Bij een 3e zelfde of soortgelijke overtreding binnen 5 jaar kan de Arbeidsinspectie overgaan tot stillegging van de werkzaamheden.