Arbokerndeskundigen: risico's, aanpak, bereik en effect
Werkgevers moeten hun werknemers veilige en gezonde arbeidsomstandigheden bieden. Het maken van een Risico-inventarisatie en -evaluatie (RI&E) draagt hieraan bij en is daarom wettelijk verplicht. Om de kwaliteit van RI&E's te waarborgen, moeten ze in bepaalde gevallen getoetst worden. Deze toetsing wordt gedaan door een arbodienst of gecertificeerde arbokerndeskundige, ook wel arbodeskundige of kerndeskundige genoemd.
Omvang van het werkveld
In Nederland zijn ruim 900 personen gecertificeerd als arbokerndeskundige, verdeeld over de volgende 3 typen certificaat:
Gecertificeerde arbokerndeskundigen
| Certificaat | Aantal |
|---|---|
| Arbeids- en organisatiedeskundige | 82 |
| Arbeidshygiënist | 190 |
| Hogere veiligheidskundige | 679 |
Risico's in het stelsel
De Nederlandse Arbeidsinspectie ziet erop toe dat het certificatiestelsel voor arbokerndeskundigen goed functioneert. Hierin ziet zij nog de volgende risico's:
Werkgevers weten niet altijd of hun RI&E getoetst moet worden en door wie zij dit kunnen laten doen.
Gecertificeerde arbokerndeskundigen toetsen soms op andere gebieden dan waarvoor zij gecertificeerd zijn. Zij brengen daardoor niet altijd alle arbeidsrisico's in kaart en stellen soms verkeerde maatregelen voor.
Fraudeurs doen zich voor als gecertificeerde arbokerndeskundige en geven ten onrechte vanuit hen toets- en adviesrapporten uit.
Aanpak
Via voorlichting en inspecties wijst de Nederlandse Arbeidsinspectie werkgevers op de verplichting die zij hebben rondom de RI&E en de toetsing daarvan. Ook controleert de Arbeidsinspectie of werkgevers de RI&E hebben laten toetsen, als zij hiertoe verplicht zijn.
De Arbeidsinspectie controleert of de toetsing is uitgevoerd volgens de regels. Als de toetsing niet correct is uitgevoerd, verzoekt zij de certificerende instelling om een onderzoek in te stellen naar de betreffende certificaathouder.
De Arbeidsinspectie controleert of RI&E's daadwerkelijk getoetst zijn door arbokerndeskundigen met de juiste certificatie. Als zij een RI&E aantreft die getoetst is door iemand die daar niet bevoegd voor is, draagt zij dit over aan het Openbaar Ministerie. Dat kan leiden tot een strafrechtelijke maatregel.
Bereik en effect
Veruit de meeste organisaties die geen RI&E hadden, hebben deze na controle door de Arbeidsinspectie alsnog opgesteld.
Bekijk de inspectieresultaten per sector
Uit inspecties in 2022 bleek dat fraudeurs de namen en certificaatnummers van arbokerndeskundigen gebruiken om toets- en adviesrapporten te ondertekenen. De Arbeidsinspectie is een strafrechtelijk onderzoek naar deze fraudeurs gestart. Ook heeft zij de certificerende instelling en 1.285 getroffen werkgevers geïnformeerd over deze fraude.